14 października odbyła się w Ognisku Polskim konferencja będąca symbolicznym oraz intelektualnym zapoczątkowaniem działalności Polskiego Ośrodka Naukowego UJ. To historyczne miejsce, położone w samym centrum Londynu, które w ostatnich dziesięcioleciach gościło w swych murach Polish University College (PUC), kabaret Hemara, czy w którym swój własny stolik miał generał Anders, zdążyło się już pokryć solidną warstwą kurzu historii. Celem niedawnej konferencji było nie tylko przywrócenie życia Ognisku, ale także dopisanie kolejnego rozdziału do historii polskiej emigracji na Wyspach. Osiągnięcie tego celu umożliwiła obecność na konferencji wybitnych osobistości, m.in. wiceministra prof. Janusza Ciska, ambasadora RP Witolda Sobkowa, czy the Earl of St. Andrews George'a Windsora.

Rozpoczęcie konferencji nastąpiło w miejscu nie mniej historycznym, a mianowicie w kościele Brompton Oratory, świątyni od wielu już lat związanej z polską emigracją i duszpasterstwem akademickim w Londynie. Już w Ognisku Polskim swe uznanie dla pomysłu konferencji, jak i całego projektu Polskiego Ośrodka Naukowego, wyrazili m.in. dziekan WNPiSM UJ prof. Bogdan Szlachta, rektor PUNO Halina Taborska, Prezes Ogniska Barbara Hamilton, a listownie minister prof. Jacek Rostowski.

Z kolei prof. Richard Butterwick z University College London, wygłaszając referat poświęcony dokonaniom polskich astronomów w XVII i XVIII wieku, dał początek kolejnej już formie działalności Polskiego Ośrodka Naukowego, jaką będą odbywające się cyklicznie Wykłady Jagiellońskie.

Seria referatów monograficznych udowodniła jak ogromna była żywotność i prężność intelektualna emigracji polskiej w Wielkiej Brytanii. Postać prof. Mariana Kukiela, środowiska emigracyjnych neo-mesjanistów, czy inżynierów polskich to jedynie wybrane przejawy twórczości i wysiłku brytyjskich emigrantów.

Bardzo mocnym i symbolicznym zarazem akcentem była obecność przedstawicieli praktycznie wszystkich zasłużonych instytucji polskiej emigracji w Wielkiej Brytanii, m.in. Polskiego Uniwersytetu na Obczyźnie, Instytutu i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego, Biblioteki Polskiej, Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego, Studium Polski Podziemnej, Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, Polskiego Towarzystwa Historycznego czy Stowarzyszenia Techników Polskich. Była to więc z jednej strony zupełnie wyjątkowa dla tych osób okazja do spotkania i wymiany doświadczeń oraz opinii, z drugiej natomiast swoista legitymizacja nowego w tym gronie organizmu, jakim jest Polski Ośrodek Naukowy UJ. Organizmu odróżniającego się pod względem generacyjnym i dotyczącym obszaru zainteresowań, podzielającego jednak ze swymi poprzednikami cel i pragnienie, którym jest działanie na rzecz promocji polskiej nauki, kultury i historii.

Niecały tydzień później, 19 października, swój kolejny rok akademicki zainaugurował Polski Uniwersytet na Obczyźnie. W uroczystości uczestniczyli także przedstawiciele UJ: dr hab. Arkady Rzegocki odczytał List od JM Rektora UJ prof. dr hab. med. Wojciecha Nowaka oraz zaprezentował główne cele działalności PON UJ, a prof. dr hab. Władysław Miodunka wygłosił wykład inauguracyjny o polskiej polityce językowej, który spotkał się z niezwykle życzliwym przyjęciem i zainspirował dyskusję trwające do późnej nocy.  

Polski Ośrodek Naukowy UJ w Londynie ciągle buduje i umacnia swoje podstawy. Obecnie, współpracując blisko z PUNO, prowadzi działalność na wielu polach: studia podyplomowe Polsko-brytyjskie partnerstwo strategiczne, studia podyplomowe Nauczanie języka i kultury polskiej jako drugich (pod kierunkiem prof. W. Miodunki), seminaria, nauczanie polskiego języka zarówno tych, którzy chcą swą umiejętności udoskonalić, jak i tych, którzy mieli z naszą ojczystą mową niewiele do czynienia, działalność koła naukowego, organizacja konferencji, aktywna strona internetowa z mapą polskiego Londynu i bazą danych dotyczącą polskich naukowców w Wielkiej Brytanii i studiów w Polsce w języku angielskim. Wszystkie te działania mogą przynieść za kilka, kilkanaście lat swój plon w postaci wyraźnego zaistnienia marki UJ na Wyspach wśród najlepszych ośrodków naukowych Europy. Ta odległa perspektywa czasowa nie powinna jednak przeszkodzić w dostrzeżeniu głębokiego sensu działalności Ośrodka - pozytywistycznej w środkach, romantycznej zaś w celach.  

Dr hab. Arkady Rzegocki, kierownik projektu PON UJ

Jan Maciejewski, członek Zespołu PON UJ