Dnia 13 maja 2015 roku w Sali im. Michała Bobrzyńskiego w Collegium Maius – najstarszym budynku Uniwersytetu Jagiellońskiego – odbyła się konferencja naukowa zorganizowana w 120-tą rocznicę urodzin profesora Romana Stopy: „Pionierzy krakowskiej afrykanistyki Roman Stopa – sylwetka wybitnego afrykanisty w 120-tą rocznicę urodzin".

Wydarzenie to stało się okazją do uroczystej inauguracji działalności Jagiellońskiego Centrum Badań Afrykanistycznych. Od samego początku jedną z głównych idei przyświecających powstaniu Jagiellońskiego Centrum Badań Afrykanistycznych była chęć odświeżenia pamięci o tradycjach krakowskiej afrykanistyki oraz integracji środowiska krakowskich afrykanistów. Rok 2015 – 120-ta rocznica urodzin i jednocześnie 20-ta rocznica śmierci wybitnego polskiego afrykanisty, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Romana Stopy, wydawał się ku temu idealną okazją.

Roman Stopa (1895-1995), językoznawca i afrykanista, specjalista w zakresie języków mlaskowych, przez wiele lat wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim w obecnym Instytucie Orientalistyki (języki afrykańskie, m.in. suahili, hausa, ewe, języki Buszmenów i Hotentotów, oraz muzykologię porównawczą Afryki). W połowie lat trzydziestych XX wieku profesor Stopa przez prawie rok prowadził badania językoznawcze w Afryce Południowo-Zachodniej.

W ciągu swojej długiej kariery uniwersyteckiej dał się poznać jako autor licznych prac naukowych i popularnonaukowych, w tym m.in.: „Studies in African languages: (essays on phonetics, semiotics and meaning)"; „The evolution of click sounds in some African languages"; „Powstanie mowy ludzkiej w oświetleniu antropologii i językoznawstwa"; „Teksty hotentockie (Hai-/omn i nama) = Hai/omn- und Namtexte"; czy „Mali ludzie z pustyni i puszczy".

W założeniu organizatorów konferencja miała stanowić okazję nie tylko do przybliżenia dorobku naukowego profesora Stopy, ale także głos w dyskusji nad stanem obecnym oraz przyszłością polskiej afrykanistyki. Uroczystego otwarcia konferencji dokonał Prorektor ds. dydaktyki UJ prof. dr hab. Andrzej Mania; Kierownik Jagiellońskiego Centrum Badań Afrykanistycznych i jednocześnie Dyrektor Instytutu Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ dr hab., prof. UJ Robert Kłosowicz; oraz Dyrektor Instytutu Orientalistyki UJ prof. dr hab. Barbara Michalak-Pikulska.

Pierwsza część konferencji poświęcona została w całości wspomnieniu o profesorze Romanie Stopie, zarówno w wymiarze naukowym, jak i nieco bardziej prywatnym. W części drugiej prelegenci skupili się na analizie dorobku językoznawczego i etnograficznego prof. Stopy oraz na przybliżeniu tradycji krakowskiej i warszawskiej afrykanistyki. Ostatni panel został poświęcony współczesnym problemom Afryki: kwestii emigracji Afrykanów do Europy, demokratyzacji państw afrykańskich oraz ewolucji ich systemów politycznych.

Opracowała: Joanna Mormul